Diqqətin yayınmasında əsas səbəb telefon deyil - ARAŞDIRMA

Tarix: 31 Mart 2025 16:20

"Frontiers in Computer Science" jurnalında dərc olunan araşdırma da qeyd edilib ki, insanlar diqqətlərinin yayınmasında telefondan asılı olmadan da çətinlik çəkirlər. 

Sonxeber.net valyuta.az-a istinadən xəbər verir ki, tədqiqat müəllifi, London İncəsənət Universitetinin psixoloqu doktor Maksi Haytmayer bildirib ki, telefon əlçatan olduqda istifadə artır, amma iş gününün bölünməsi dəyişmir.

22 iştirakçı ilə keçirilən eksperimentdə məlum olub ki, telefon yaxın olduqda ondan ikiqat çox istifadə edilir. Lakin telefon uzaqda olduqda da insanlar kompüter vasitəsilə yayındıqlarını etiraf ediblər.

Alberta Universitetinin professoru doktor Noa Kastelo qeyd edib ki, nəticələr məhdud miqyaslı olsa da, telefonun uzaqlaşdırılması diqqət problemini tam həll etmir.

Haytmayer bildirir ki, insanların çoxu telefon istifadəsindən narazıdır və bu, başadüşüləndir - çünki smartfonlar diqqəti cəlb etmək üçün dizayn olunub. O, diqqət yayındıran səbəblərin əksəriyyətinin (89%) texnoloji siqnallardan deyil, istifadəçinin daxili impulslarından qaynaqlandığını vurğulayır.

Ona görə də telefonu fiziki olaraq uzaqda saxlamaq - məsələn, yerinizdən qalxmalı olduğunuz məsafədə - diqqətin idarə olunmasına kömək edə bilər. Əksər hallarda insanlar sadəcə qalxmaq istəmədikləri üçün telefondan imtina edirlər.

Haytmayer və Maiami Universitetinin professoru doktor Pol Pavlo vurğulayıblar ki, texnologiya qaçılmazdır və əsas məsələ ondan necə istifadə etdiyimizi dərk etməkdir. Pavlonun araşdırması göstərir ki, dərslərdə telefona məhdudiyyətsiz çıxışı olan tələbələrin nəticələri zəifləyir.

Ceni Anderson isə yeniyetmələrlə sosial media istifadəsi haqqında açıq söhbət aparmağı, onların öz davranışlarını düşünmələrini təşviq etməyi tövsiyə edir. Haytmayer əlavə edir ki, "məhsuldarlıq təzyiqi" də insanları boş qaldıqda telefona sarılmağa vadar edir.

Nəticə: diqqətin yayınması problemini tam həll edən bir yol yoxdur, amma telefonu uzaqda saxlamaq və texnologiyaya münasibətimizi dərk etmək diqqətin idarəsinə kömək edə bilər.

Telefondan sağlam istifadə necə mümkün ola bilər?

Maiami Universitetinin "Herbert" Biznes Məktəbinin dekanı doktor Pol Pavlonun 2021-ci ildə apardığı tədqiqat göstərib ki, dərslərdə telefona məhdudiyyətsiz çıxışı olan tələbələrin nəticələri daha pis olur. Amma telefonun öyrənməyə dəstək məqsədilə istifadəsi nəticələri yaxşılaşdırır.

Pavlonun fikrincə, texnologiya qaçılmazdır və ondan maksimum faydalanmağı öyrənmək vacibdir.

Haytmayer də bu yanaşma ilə razıdır: "Biz çox vaxt məsuliyyəti telefona atırıq: 'mən bu alətdən asılıyam, kimsə gəlib məni xilas etsin'. Amma əslində problem alətdə deyil, bizim onunla olan vərdişlərimizdədir".

Kastelonun araşdırması da bu fikri dəstəkləyir. 2024-cü ilin fevralında apardığı tədqiqatda iştirakçılara telefonla internetə giriş bloklandıqda onlar daha çox idmanla məşğul olur, ünsiyyət qurur, hobbilərinə və kitablara vaxt ayırırdılar.